شرلوك هلمز يا پوآرو؟،مسئله اين است. قضيه ازاينجا شروع ميشه كه دوتا نويسنده ي درجه يك انگليسي تصميم به خلق دو تا كارگاه درجه يك تر ازخودشون ميگيرن، يكي از اين نويسنده ها  آقاي آرتور كانن دويل هست كه در 22 مي 1859 در اسكاتلند متولد شد و در سال 1886 بود كه با نوشتن داستان هاي كوتاه حول يه شخصيت كارگاهي ، شرلوك را خلق كرد كه البته طبيعي هست كه در ابتدا شرلوك محبوبيت زيادي نداشته باشه.

و اما ميرسيم به سركار خانم آگاتا كريستي كه البته چندين سال بعد از شرلوك و آقاي آرتور متولد شد، و نويسنده خيلي موفقي در   داستان هاي جنايي بود تا جايي كه 66 كتاب در اين ژانر نوشتت  همچنين ركورد گينس پرفروش‌ترين نويسنده داستان در تمام دوران‌ها رو هم ازان خودش كرد و خانم مارپل هم اين نويسنده خلق كرده.

  اگه سري به اتاق فرار Blow Your Candles زده باشين حتما ميدونين كه اين بازي تمِ كارآگاهي داره، و معروف‌ترين كارآگاه‌هاي دنيا كيا هستن؟؟ آقاي شرلوك هلمز و جناب آقاي هركول پوآرو! اين دوتا شخصيت رو چقدر مي‌شناسين؟؟

درسته كه به نظر خيلي‌ها هلمز و پوآرو دوتا شخصيت خيالي كارآگاهي هستن و شايد حتي بعضي‌ها فكر كنن خانم كريستي از روي كارهاي آرتور كپي كرده؛ ولي واقعيت اينه كه اين دو نفر خيلي خيلي با هم فرق دارن. كه در مقاله تفاوت هاشون رو بررسي ميكنيم.

بياين از ظاهرشون شروع كنيم!! شرلوك هلمز سن حدودا 30 ساله، چشمان خاكستري، موي مشكي، بيني كشيده و هيكل ظريف ولي بلندقدي داره. كلاه كلاسيك، پيپ خاص خودش، كت بلند و ذره‌بين معروف‌ترين شاخصه‌هاي ظاهري شرلوك هستن. درحالي‌كه پوآرو نسبتا قد كوتاهه، حدوا 60 سالشه، كت و شلوار مي‌پوشه، هميشه يه عصا همراهشه و از همه مهم‌تر يه سيبيل هركول پوآرويي داره!! درسته كه پوآرو بسيار باهوش به‌نظر مي‌رسه؛ ولي طي سده گذشته شرلوك به نماد كلاسيك يه كارآگاه تبديل شده.

بعد از ظاهر كارآگاه‌ها به يه سوال مهم و اساسي مي‌رسيم: كدومشون باهوش‌تره؟؟ البته نظر دادن درمورد ضريب هوشي دوتا شخصيت خيالي كار سختيه! ولي بذارين يه تلاشي بكنيم. شرلوك هلمز معمولا از سرنخ‌هايي كه در محل حادثه وجود دارن براي حل معماها استفاده مي‌كنه. اون سرنخ‌ها رو پيدا مي‌كنه و با تجزيه و تحليل كردنشون به جواب مي‌رسه؛ ولي پوآرو هرگز از صحنه جرم بازديد نمي‌كنه و معماها رو با ذهن و احساس ذاتي‌ش حل مي‌كنه. براي پوآرو دونستن پيشينه مضنونين مهم‌تره، و با تحليل كردن شخصيت افرادي كه درگير يه حادثه هستن معما رو حل مي‌كنه. ميشه گفت پوآرو هوش اجتماعي بالاتري داره و درعوضش شرلوك شيمي‌دان بهتريه و مسائل علمي رو بهتر درك مي‌كنه. شرلوك از لحاظ فيزيكي فعال‌تره و همه‌ش داره سرنخ‌ها رو دنبال مي‌كنه اما پوآرو دوست داره يه جا بشينه و افراد و رخدادها رو توي ذهنش بسنجه. يه نكته منفي درمورد شرلوك اينه كه از مواد مخدر استفاده ميكنه تا كارايي مغزش رو بالا ببره و مسائل رو حل كنه. به‌طور كلي شرلوك از علم و فناوري و پوآرو از روانشناسي و منطق استفاده مي كنن، پس نتيجه‌گيري خيلي سخته! ولي شايد بشه گفت پوآرو بهتر از مغزش كار مي‌كشه!

سوال بعديمون بيشتر درمورد نويسنده‌هاست؛ كدوم شخصيت بهتر نوشته شده؟؟ آرتور كانن دويل و آگاتا كريستي هردو نويسندگان بزرگي هستن كه خودشون رو وقف ادبيات كارآگاهي و جنايي كردن و آثار اين دو نويسنده بارها و بارها تحسين شدن. هركول پوآرو شخصيتي زيرك داره، با استفاده از هوش اجتماعي و بهره بردن از روانشناسي مشكلات و معماها رو حل مي‌كنه. نقد منتقدين ادبي نسبت به داستان‌هاي پوآرو اينه كه آگاتا كريستي با تمركز بسيار بالا معماهاي پيچيده و خلاقانه‌اي نوشته كه حل اون‌ها فقط از كارآگاه فوق‌العاده‌اي مثل هركول پوآرو برمياد! ولي تمركز و انرژي مساوي براي توصيف شخصيت هركول پوآرو صرف نشده و اين قضيه باعث شده خواننده‌ها آقاي پوآرو رو اون‌طور كه بايد و شايد نشناسن. همچنين ابتدا و انتها داستان‌هاي كريستي مسحوركننده‌ست ولي وسطاي داستان اونقدر همه‌چيز پيچيده ميشه كه براي خواننده جذابيتش رو از دست ميده. در مقابل شرلوك هلمز رو داريم، شايد بعضي از وجنات شرلوك مثل پوآرو براي طرفداران ناشناخته مونده باشن، ولي ظرافت آرتور براي خلق اين شخصيت بيشتر بوده و اين ناآگاهي‌ها به قسمتي از شخصيت مرموز آقاي هلمز تبديل شدن. همچنين شرلوك هلمز معمولا با دكتر واتسون همراه ميشه و اين دو نفر يه تيم جذاب رو تشكيل ميدن. در حقيقت زماني كه رمان‌هاي آرتور كانن دويل رو مي‌خونيد داستان ماجراهاي شرلوك هلمز از زبان دكتر واتسون بيان ميشن. همه اين موارد دست به دست هم دادن تا باعث بشن شرلوك هلمز يه شخصيت‌پردازي ماندگارتر داشته باشه و به‌ياد موندني‌ترين تصوير رو در ذهن مخاطبش ايجاد كنه.

حالا كه خوب با اين دو نفر آشنا شديم بذارين چندتا حقيقت جالب هم درموردشون بهتون بگم.

1.     آرتور كانن دويل شخصيت شرلوك هلمز رو با الهام از يكي از اساتيدش نوشته. اين استادِ آرتور به قدري تيزبين و دقيق بوده كه بيماري مريض‌ها رو در يك لحظه و با مشاهده علائم ظاهريشون تشخيص مي‌داده.

2.     از شرلوك هلمز بيشتر از 220تا فيلم ساخته شده!

3.     ملكه ويكتوريا از طرفداران شرلوك بوده!

4.     آرتور كانن دويل بعد از مدتي نوشتن درمورد شرلوك خسته ميشه و اين شخصيت رو مي‌كشه!! ولي بعد ناشرها بهش التماس مي‌كنن تا شرلوك رو به زندگي برگردونه و به نوشتن ادامه بده.

5.     حدس زده ميشه آي‌كيو شرلوك معادل 190 باشه... آي‌كيو انيشتين 168 هست!

6.     پوآرو قبل از اينكه كارآگاه بشه افسر پليس بوده!

7.     پوآرو وسواسي بوده، تا جايي كه توي يكي از كتاب‌ها ميگه "خيلي بده كه تخم‌مرغ‌ها اندازه هم نيستن!"

8.     آگاتا كريستي 33 رمان بلند و 59 داستان كوتاه با حضور هركول پوآرو نوشته.

9.     پوآرو قدكوتاه و نسبتا چاقه.

منبع:مجموعه اتاق فرارهاي اسكيپ كيوب